Content area
Full Text
J.R. Pauwels, De Groote Klassenoorlog 1914-1918 (2014). Antwerpen: EPO. ISBN 9789491297694
In 2014 was het honderd jaar geleden dat de Grote Oorlog uitbrak. Er was daarom een veelheid aan boeken, herdenkingen en media-aandacht voor de Eerste Wereldoorlog. Het boek Sleepwalkers van historicus Christopher Clark kreeg verreweg de meeste aandacht en diens these wordt inmiddels breed aanvaard. In een minutieuze studie betoogde hij dat de Europese burgeroorlog het gevolg was van een tot de 19de eeuw teruggaande reeks diplomatieke en politieke manoeuvres die gekenmerkt werd door misverstand, misinformatie, incompetentie en misrekening.
In de fog of war slaapwandelden de grote landen ziende blind een oorlog binnen die niemand werkelijk gewild had, maar die door niemand te stoppen was. Een enkeling zag hier een al dan niet terechte verschoning in van de hoofdschuldige die de Duitsers lange tijd heetten te zijn. Maar overigens sloot Clarks verklaring aan bij de dominante historiografie, volgens welke de loop der geschiedenis door misverstand eerder dan door moedwil bepaald wordt. De slotsom van het herdenkingsjaar was daarmee dat de Grote Oorlog niet noodzakelijk was, maar contingent.
De these van Pauwels' boek is een radicaal andere. De Eerste Wereldoorlog was (zoals de titel aangeeft) niet alleen en niet zozeer een...