[[missing key: loading-pdf-error]] [[missing key: loading-pdf-link]]
Abstract
ฝ่ายโจทก์ในคดีเกี่ยวกับข้อพิพาทที่เกิดจากสัญญาระหว่างประเทศสามารถที่จะเลือกฟ้องคดีในศาลของประเทศต่างๆ ที่มีความเกี่ยวข้องพัวพันกับสัญญาดังกล่าวได้ตามกฎหมายว่าด้วยเขตอำนาจศาลของแต่ละประเทศ เหตุการณ์เช่นนี้ทำให้เกิดความไม่แน่นอนในการดำเนินคดีระหว่างประเทศ ทำให้มีความเสี่ยงเกิดขึ้น ทำให้เกิดความซ้ำซ้อนในการพิจารณาคดี และปัญหาต่างๆที่อาจเกิดขึ้นจากการขัดกันของเขตอำนาจศาล ในทวีปยุโรป ก่อนที่จะมีการรวมตัวกันเป็นสหภาพยุโรป ประเทศต่างๆ ได้มีการใช้หลักกฎหมายภายในของตนเพื่อแก้ไขปัญหาจากเหตุการณ์ดังกล่าว ประเทศในกลุ่ม Common Law System จะใช้หลัก forum non conveniens โดยศาลจะพิจารณาจากความสามารถในการอำนวยความยุติธรรมของศาลที่รับคดีไว้ ว่ามีศาลอื่นที่มีโอกาสในการอำนวยความยุติธรรมได้มากกว่าหรือเปล่า ถ้ามี ศาลที่รับคดีไว้พิจารณาจะสั่งพักหรือจำหน่ายคดีเพื่อให้คู่ความไปดำเนินคดี ในศาลอื่นนั้นที่มีความสะดวกหรือมีโอกาสที่จะอำนวยความยุติธรรมได้มากกว่า ในขณะที่ประเทศในกลุ่ม Civil Law System จะใช้หลักเรื่อง lis alibi pendens ซึ่งศาลที่รับคดีไว้พิจารณาจะไต่สวนว่ามีข้อพิพาทที่ประเด็นแห่งคดีเป็นเรื่องเดียวกันกำลังอยู่ในการพิจารณาโดยศาลอื่นอยู่หรือไม่ ถ้าหากเป็นคดีที่มีการดำเนินการอยู่ในศาลอื่นอยู่แล้ว ศาลที่รับคดีไว้พิจารณาในภายหลังจะมีคำสั่งจำหน่ายคดี เพื่อให้คู่ความไปดำเนินการต่อสู้คดีในศาลแรกที่คู่ความได้ฟ้องไว้ ต่อมาเมื่อมีการรวมกลุ่มกันเป็น สหภาพยุโรปจึงมีความจำเป็นจะต้องสร้างโครงสร้างพื้นฐานทางกฎหมายที่ใช้ร่วมกันภายในประเทศสมาชิกของสหภาพยุโรป เรียกว่าระบอบบรัสเซลล์ ซึ่งกำหนดเกี่ยวกับเรื่องเขตอำนาจศาลกับการยอมรับและบังคับตามคำพิพากษาต่างประเทศที่จะใช้ร่วมกัน หลักการที่ระบอบบรัสเซลล์เลือกใช้ คือหลักที่ใช้ในกลุ่มของประเทศในระบบ Civil Law System ที่ยึดหลักว่า หากมีข้อพิพาทที่ประเด็นแห่งคดีเป็นเรื่องเดียวกันและเกิดขึ้นระหว่างคู่ความเดียวกันอยู่ในศาลของประเทศอื่นก่อนแล้ว ศาลที่รับฟ้องคดีไว้ภายหลังจะต้องพักการพิจารณาคดีเป็นการชั่วคราว เพื่อรอฟังว่าศาลที่ได้รับคดีไว้ก่อน จะรับคดีดังกล่าวไว้พิจารณาต่อไปหรือไม่ ถ้าศาลที่รับคดีไว้ก่อนปฏิเสธไม่รับคดีไว้พิจารณา ศาลที่รับคดีนั้นไว้ก็จะมีเขตอำนาจเหนือคดีดังกล่าว แต่ถ้าศาลที่รับคดีไว้ก่อนยอมรับเอาคดีนั้นไว้พิจารณาต่อไปในศาลตนแล้ว ศาลในคดีหลังก็จะต้องจำหน่ายคดีออกจาก สารบบความ เพื่อให้คู่ความไปดำเนินคดีในศาลแรก หากมีการจะนำประเด็นดังกล่าวนี้มาสร้างขึ้นเป็นข้อตกลงระหว่างประเทศสำหรับใช้ในภูมิภาคอาเซียน ก็จะต้องพิจารณาถึงเรื่องหลักเกณฑ์ร่วมกันในระหว่างประเทศสมาชิกเกี่ยวกับเขตอำนาจศาลที่เป็นสากลในภูมิภาคเพื่อไม่ให้เกิดปัญหาการดำเนินกระบวนพิจารณาซ้ำซ้อนหรือการดำเนินคดีแบบคู่ขนาน ข้อตกลงดังกล่าวจะต้องกำหนดเรื่องสิทธิและหน้าที่ของศาลในประเทศสมาชิกว่ามีหน้าที่จะต้องรับหรือจะต้องปฏิเสธการรับคดีเอาไว้พิจารณา และจะต้องมีการกำหนดเรื่องการให้ยอมรับความตกลงเลือกศาลในสัญญาระหว่างประเทศของแต่ละประเทศให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน